Orvelte is een eeuwenoud esdorp dat in de 10e eeuw is ontstaan. De prachtige, monumentale rietgedekte Saksische boerderijen en de straten, met kinderkopjes en oude klinkers, geven het dorp een unieke sfeer. Het toont het dorpsleven zoals die in de meeste Drentse dorpen rond 1900 was. Een grutterswinkeltje, ambachtelijke beroepen zoals  smederij, houtzagerij, klompenmaker en gemengd boerenbedrijf met veeteelt en akerbouw. Sinds 1967 is het dorp een beschermd dorpsgezicht en profileert zich als museumdorp

Ooit maakte het Orvelterzand deel uit van het uitgestrekte heidegebied Orvelterveld. In de loop van de tijd werd dit veld grotendeels ontgonnen, waardoor er een land­bouw­gebied en uitgestrekte boscomplexen ontston­den. Omstreeks 1950 is het Orvelterzand in zijn huidige vorm ontstaan. Het Orvelterzand is één van de eerste natuurgebieden in Drenthe die begraasd werden met Schotse hooglanders. Al in 1987 liepen hier de eerste koeien. Er lopen hier geen schapen. De winterharde Hooglanders laten in tegenstel­ling tot heide­schapen de bomen meestal ongemoeid. Het parkachtig karakter, gekenmerkt door verspreid staande bomen, blijft hierdoor behouden.

De Elperstroom is een beekdal reservaat oostelijk van het dorp Elp in het hart van Drenthe. De beek ontspringt bij Schoonloo en stroomt door het bos ten oosten van Elp naar het Oranjekanaal waar het water onder het kanaal doorgeleid wordt en gaat aan de andere kant over in de Westerborkerstroom. Het is, samen met de Drentse Aa, een van de meest ongeschonden beekdallandschappen in Nederland. Rond 1900 werd het gebied voornamelijk door boeren gebruikt als hooiland. Het gebied werd omringd door heide en vennetjes. Later, toen de werkloosheid in de jaren ’30 enorm steeg, werden tijdens de werkverschaffing honderden arbeiders ingezet om bossen aan te planten. Hierdoor is het waterbeheer in het gebied aangetast. Dit resulteert er na langdurige regen regelmatig in dat het gebied heel erg drassig is.